Tips

Anna Woltz, De tunnel

We zijn met zijn drieën nu.

We waren met z’n vieren, maar één van ons gaat dood. Dat kun je beter maar weten. Nu al, voordat ik begin.

Eén van ons sterft, maar daar gaat het niet om. Het veranderde alles, dat wel. Maar het gaat erom dat drie van ons blijven leven.’

Anna Woltz slaagt er altijd weer in om je meteen vanaf de eerste regels bij de lurven te grijpen. Het is september 1940: de Blitz begint. Maandenlang wordt Londen gebombardeerd. Op de felverlichte perrons van de Londense ondergrondse proberen duizenden gewone mensen iedere nacht weer een klein stukje oorlog te overleven. Daar, diep onder de grond leren vier tieners elkaar en zichzelf kennen. De schooierachtige Jay, de rebelse en intens levenslustige Quinn, haar broer Sebastian en Ella die zich met haar kreupele been onzichtbaar voelt, griffen zich in je geheugen; zij hebben allemaal hun eigen angsten, maar stuk voor stuk leren ze tijdens deze eerste oorlogsmaanden het leven niet te leven zoals het is, maar zoals het zou moeten zijn. In een lichtvoetige stijl vertelt Woltz een aangrijpend en soms rauw verhaal over de kracht van taal en de moed om je eigen weg te gaan.

De boom van de hoop, Navalny in de traditie van onrecht in Rusland

In augustus 2020 werd de Russische oppositieleider Aleksej Navalny vergiftigd met het zenuwgas novitsjok. Hij overleefde de aanslag ternauwernood, herstelde in Duitsland, en keerde begin dit jaar terug naar Rusland. Bij aankomst werd hij meteen gearresteerd en overgebracht naar een strafkolonie.

De manier waarop er met Navalny wordt omgegaan, staat niet op zichzelf, zoals uit deze indrukwekkende, door Van Oorschot samengestelde bundel blijkt. Historische teksten van auteurs als Daniil Charms en Varlam Sjalamov laten zien hoe onrecht in Rusland van alle tijden is. Schrijvers als Arnon Grunberg en Maxim Osipov betuigen hun steun aan Navalny, Hella Rottenberg en Huberts Smeets duiden de huidige situatie in Rusland en wat eraan voorafging.

De boom van de hoop is een eerbetoon aan Navalny, en aan de vele anderen die met hem de strijd voor een beter Rusland voeren.

Nog meer leestips

Die vindt u in onze NIEUWSBRIEF. In de nieuwste editie de tip van onze winkel: Willem die Madoc maakte, door Nico Dros en besprekingen van Eén. Pan, plaat, planeet van Anna Jones, de nieuwe vertaling van Dostojevski’s Misdaad en straf, Twee weken weg van R.C. Sherriff, De hemel van Heivisj van Benny Lindelauf, Hard land van Benedict Wells en Ik ben een eiland van Tamsin Calidas.

Désanne van Brederode, De tas

Een tas staat naast een bankje in de stationshal. In de tas zitten brieven met de uitnodiging om terug te schrijven naar Vicky over het onderwerp Waarom Tijm. Na deze geheimzinnige opening ontrolt zich het verhaal van Ab(dulrahman), een Syrisch/Koerdische vluchteling; hij heeft de tas achtergelaten. Ab is volledig geïntegreerd in de Nederlandse samenleving en werkt als ict’er  in een museum in Utrecht. Maar een deel van zijn wezen blijft betrokken bij de Koerdische beweging in Nederland. Die dubbelheid beheerst ook zijn liefdesrelaties, met als kern zijn relatie met Vicky.

Zeven mensen reageren op het verzoek om een brief te schrijven en dat levert zeven bijzondere verhalen op. In deze knap geschreven roman toont Van Brederode zich vanuit haar observerende perspectief in alles een filosoof.

Margalith Kleijwegt, Verdriet en boterkoek

‘Ik groeide op zonder te weten wat het Jodendom inhield, behalve verdriet en boterkoek.’

Margalith Kleijwegt, bekend van haar bestseller Onzichtbare ouders en haar betrokken reportages in Vrij Nederland, dook in de familiegeschiedenis van haar moeder Netty Rosenfeld. Het leven van de zusjes Esther en Netty werd door de oorlog bepaald. En dat verleden had sluipenderwijs ook grote invloed op hun kinderen en kleinkinderen.

In hoofdstukken als ‘Nieuw leven bracht troost’ en ‘Het bloed verdunnen’ lees je hoe het de familie na de oorlog verging, de tijd van het grote verdringen en vergeten. Margalith associeerde zich nooit met de ‘tweede generatie’, zij had de oorlog toch niet meegemaakt? Maar later moest ze toegeven dat ze toch wel last had gehad van haar getraumatiseerde moeder. Ze eindigt hoopvol met de derde generatie.

Een prachtig boek – eerlijk, liefdevol en relativerend.