Banner trap
< terug naar eerdere leesclubs

‘Dit boek gaat over onszelf’

Achter, van links naar rechts : Heleen, Cecile, Marieke, Marinus. Voor: Jan Willem en Jan.


Aan de keukentafel van Heleen in de Papenstraat in Deventer vertellen drie mannen en drie vrouwen enthousiast waarom het meesterwerk van Marcel Proust, het boek waar hij meer dan tien jaar aan werkte, zo’n indruk op hen heeft gemaakt. Op zoek naar de verloren tijd gaat over onszelf, zegt Cecile. Het mag dan een eeuw geleden zijn geschreven, ze ontdekte er zoveel in: de vergankelijkheid, de herinneringen, maar ook de gedragingen van mensen.

‘Als je zo oud bent als wij,’ zegt Marinus, ‘dan heb je ontzettend veel mensen ontmoet. Je hebt ermee gewerkt, ze geobserveerd, tevreden gehouden, netjes behandeld. En dan zie je in het werk van Proust de patronen: hoe mensen zich sociaal gedragen, hun schijnheiligheid, hun jaloezie.’

‘Ik herkende Proust in de patiënten in mijn spreekkamer,’ zegt Jan Willem, de oprichter van de leesclub. ‘Ik zag hoe mensen in de loop der jaren van karakter veranderden, hoe hun ervaringen en hun sociale omstandigheden hen tekenden.’

De Proust-leesclub is een divers gezelschap, ze hebben een achtergrond in de culturele wereld van Deventer, in de zorg en de rechterlijke macht. Die diversiteit maakt de leesclub juist interessant,’ zegt Marieke. ‘Ik ben soms verbaasd dat iemand uit deze groep met zo’n andere blik naar hetzelfde boek kan kijken en een totaal andere opvatting heeft.’ De besprekingen krijgen diepgang doordat ze persoonlijk durven te zijn; in de beslotenheid van de leesclub geven ze zich gemakkelijk bloot. ‘Je haalt er met een groep meer uit dan in je eentje,’ vindt Jan Willem. ‘En dan die humor van Proust, heerlijk.’

Ze zijn ook ambitieus. Het sprak hun wel aan om zo’n 12-delig boek aan te pakken; ze hebben er tweeënhalf jaar over gedaan. En soms haalden ze er andere dingen bij: van de ideeën van Freud tot een You-Tubefilmpje of een workshop over Proust. En als iemand soms moeite had om vol te houden, dan sleepten de anderen hem of haar er wel doorheen. Ze zouden best alle delen nog eens willen lezen en bespreken.

En toen kozen ze een nieuw project: De man zonder eigenschappen van Robert Musil, maar daar hielden ze al snel mee op. ‘Een koud boek,’ vindt Heleen. En Cecile: ‘Ik kreeg het er niet warm van.’

Nu ligt Henry James op tafel: Portrait of a lady. Ze hebben er zin in.

Inschrijven nieuwsbrief