Banner trap
< terug naar eerdere schrijftips

Maaike Meijer

Foto © Merlijn Doomernik


Nadat ik de biografieën van M. Vasalis (2011) en van F. Harmsen van Beek (2018) had gepubliceerd ben ik essays gaan schrijven. Na deze twee fascinerende kunstenaars boeide niemand mij nog zo hevig dat ik er weer vijf jaar mee wilde leven. Mijn eerste tip is daarom: weet dat je jarenlang met de gebiografeerde gaat leven. Weet zeker dat je alles van hem of haar wilt weten, dat je ook zijn/haar onaangename kanten kunt verdragen.

Schrijf dus nooit de biografie van iemand die je minacht, of die je een kopje kleiner wilt maken. Zo’n project kan alleen maar negatief zijn, zowel voor jezelf als voor anderen. De biografie als afrekening boeit maar heel even. Als je een onsympathiek persoon biografeert, heb dan een vraag waarop het antwoord belangrijke inzichten oplevert. Iets positiefs dus.

Denk na over het genre van de biografie zelf. Een van de gewoontes van biografen is het reconstrueren van stambomen en voorgeschiedenissen. Een automatisme, een in feite patriarchale en premoderne reflex: het individu is dan (zoals vroeger verondersteld werd) het product van zijn/haar voorouders, van milieu en traditie. Dit leidt tot veelal saaie eerste hoofdstukken waarin verre familieleden en hun bezigheden worden getraceerd. Doe dit alleen als er een reden voor is. Kies uit de voorgeschiedenis alleen die elementen die aantoonbaar vormend zijn geweest voor de gebiografeerde.

Laat je verrassen. Je begint met een eigen beeld van de gebiografeerde, maar in het werkproces krijg je steeds weer nieuwe, vaak tegenstrijdige beelden van de persoon te zien. Stel je daarvoor open. Timmer het beeld niet dicht. Ga voor complexiteit, dat is altijd interessanter.

In het verlengde daarvan: romantiseer de gebiografeerde niet. Daar hebben je lezers geen behoefte aan. Waarom heb je er zelf behoefte aan? Als je dat eenmaal weet zul je het niet langer doen.

En ten slotte nog een tip voor elke vorm van schrijven: Less is more. Kill your darlings. Schrap tot alle herhalingen en onnodige details zijn verdwenen. Dat is het moeilijkste. Dat je zelf van elk detail houdt is genoeg: het betekent niet dat je ze ook allemaal op moet schrijven.

Maaike Meijer is emeritus hoogleraar genderstudies van de Universiteit van Maastricht. Naast tal van boeken en artikelen schreef ze biografieën van M. Vasalis en van F. Harmsen van Beek. Haar deskundigheid ligt op het gebied van gender, neerlandistiek, poëzie en lied, feminisme en cultuurgeschiedenis. Op stapel staat nu een boek over mannelijkheid in hedendaagse literatuur en film.

 

Inschrijven nieuwsbrief